Phân tích bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy
Bài làm
Nhà văn Nguyễn Duy cũng lại thuộc thế hệ làm thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Ngay từ khi xuất hiện thì nhà thơ Nguyễn Duy cũng đã nổi tiếng với bài thơ “Tre Việt Nam”. Thêm một tác phẩm như cứ cắt cứa vào chính lòng của mỗi người mà Nguyễn Duy mang lại đó là tác phẩm “Ánh trăng”. Tác phẩm mang được tình cảm chân thành, sâu sắc về ý nghĩa triết lí về sự thủy chung khiến người đọc phải suy nghĩa để có thể nhìn lại chính mình để sống đẹp hơn, nghĩa tình hơn.
Ngay ở hai khổ thơ đầu tác giả nhắc đến những kỉ niệm đẹp được kể ra như:
Hồi nhỏ sống với đồng
Với sông rồi với bể
Hồi chiến tranh ở rừng
Vầng trăng lại thành tri kỷ
Hình ảnh ánh trăng gắn bó với tác giả ngay từ thời thơ ấu. Trăng lúc này như cũng cứ đã gắn với đồng ruộng, dòng sông, biển cả. Cho dù ở đâu, hay đi đâu trăng cũng ở bên cạnh. Thế nhưng phải đến khi ở rừng, có nghĩa là lúc tác giả như sống trên tuyến đường Trường Sơn khi xa gia đình. Hình ảnh quê hương vầng trăng mới thành tri kỉ được. Thực sự hình ảnh trăng với tác giả là đôi bạn không thể thiếu nhau. Hình ảnh trăng dường như cứ như luôn luôn chia ngọt sẻ bùi, trăng đồng cam cộng khổ.
Tác giả Nguyễn Duy cũng đã lại khái quát vẻ đẹp của trăng, khẳng định tình cảm yêu thương, quý trọng của mình đối với trăng đó là câu thơ:
Trần trụi với thiên nhiên
Hồn nhiên như cây cỏ
Ngỡ không bao giờ quên
Cái vầng trăng tình nghĩa.
Ánh trăng thực sự có vẻ đẹp vô cùng bình dị, một vẻ đẹp không cần trang sức, đẹp mội cách vô tư, hồn nhiên. Ánh trăng dường như tượng trưng vẻ đẹp thiên nhiên cho nên bị trăng hóa vào thiên nhiên, tất cả cũng đã hòa vào cây cỏ. Vầng trăng tình nghĩa lắm, cũng chính bởi trăng từng chia ngọt sẻ bùi, đồng cam cộng khổ, có lẽ chính bởi trăng là người bạn, tri âm, tri kỉ như tác giả Nguyễn Duy cũng đã nói ở trên.
Thế mà có những thời gian tác giả Nguyễn Duy cũng đã tự thú là mình đã lãng quên cái gọi là “vầng trăng tình nghĩa” ấy:
Từ hồi về thành phố
Quen ánh điện, cửa gương
Vầng trăng đi qua ngõ
Như người dưng qua đường.
Trước đây, tác giả Nguyễn Duy cũng đã sống với sông, với bể, với rừng, bây giờ môi trường sống đã thay đổi rất nhiều, khi đó con người về sống với thành phố. Về thành phố thì đời sống cũng thay đổi theo và sống quen ánh điện, quen cửa gương. Hình ảnh của ánh điện và cửa gương dường như cũng đã lại tượng trưng cho cuộc sống sung túc, đầy đủ sang trọng. Thế rồi hình ảnh cái vầng trăng tình nghĩa mà ngày nào bị tác giả lãng quên mất.Hình ảnh vầng trăng dường như ở đây tượng trưng cho những tháng năm gian khổ mà trước đây con người cũng như ánh trăng là người bạn gần gũi biết bao nhiêu. Trong những năm tháng thì ánh trăng và con người như cũng trở thành tri kỷ. Còn ánh trăng bây giờ lại trở thành người dưng khi con người về thành phố. Ở nơi thị thành quen với ánh điện rồi thì ánh trăng như trở nên xa xỉ và xa lạ với con người mặc dù trước đó ánh trăng chính là người bạn thân thiết của con người.
Phân tích bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy
Cho đến khi thành phố mất diện thì con người mới nhận ra được hình ảnh của ánh trăng mới quan trọng và thân quen như thế nào trong ký ức thuở xưa.
Thình lình đèn điện tắt
Phòng buyn đinh tối om
Vội bật tung cửa sổ
Đột ngột vầng trăng tròn.
Có thể nối rằng hình ảnh vầng trăng như cũng đã lại xuất hiện thật bất ngờ, khoảnh khắc ấy, phút giây ấy,… tác giả Nguyễn Duy dường như cũng cứ thật bàng hoàng trước vẻ đẹp kì diệu của vầng trăng. Có bết bao nhiêu kỉ niệm xưa bỗng ùa về làm tác giả cứ “rưng rưng” nước mắt mà không kìm nén được cảm xúc của chính mình.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Có cái gì rưng rưng
Như là đồng, là bể
Như là sông, là rừng
Nhà thơ Nguyễn Duy gặp lại ánh trăng quả thực cũng giống như việc ông gặp lại người bạn tuổi thơ, cũng như gặp lại người bạn từng sát cánh bên nhau trong những tháng năm chiến đấu vô cùng gian khổ. Tác giả Nguyễn Duy cũng sẽ không thể nào có thể che giấu đi được được niềm xúc dộng mãnh liệt của mình. Hình ảnh của “Vầng trăng” nhắc nhở tác giả nhớ rằng đừng bao giờ quên những tháng năm gian khổ ấy, cũng đừng bao giờ quên tình bạn quên đi tình đồng chí đồng đội. Qủa thực cũng chính những người đã từng đồng cam cộng khổ như cũng đã cùng chia ngọt sẻ bùi trong những tháng năm chiến đấu Như có chứa đầy gian lao thử thách.
Ngay ở khổ cuối bài thơ, tác giả Nguyễn Duy dường như cũng đã lại đưa người đọc cùng đắm chìm trong suy tư, đắm chìm trong chiêm nghiệm về “vầng trăng tình nghĩa” một thời:
Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi người vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình…
Hình ảnh vầng trăng dường như cũng cứ vẫn thủy chung mặc cho ai thay đổi, vô tình với trăng. Ánh trăng bao dung và độ lượng biết bao! Tấm lòng bao dung độ lượng ấy cũng đã đủ cho ta giật mình rồi. Mặc dù ánh trăng không một lời trách cứ sự quên lãng của con người. Hình ảnh trăng dường như cũng đã lại tượng trưng cho phẩm chất cao quý của nhân dân, ánh trăng là tượng trưng cho vẻ đẹp bền vững của tình bạn, tượng trưng cho tình chiến đấu trong những tháng năm mà không thể nào quên được.
Tóm lại ta nhận thấy được tác phẩm “Ánh trăng” của tác giả Nguyền Duy gây được nhiều xúc động đối với nhiều thế hệ độc giả. Lý do là Nguyễn Duy có cách diễn tả vô cùng bình dị cũng giống như những lời tâm sự, lời tự thú hay đó cũng chính là một lời tự nhắc nhở chân thành. Thêm với đó là một giọng thơ trầm tĩnh, sâu lắng. Bài thơ “Ánh trăng” mang trong đó ý nghĩa triết lí về sự thủy chung khiến người đọc phải như giật mình, như phải suy nghĩ, nhìn lại chính mình để sống đẹp hơn, nghĩa tình hơn nữa.
