Đề bài: Phân Tích Bài Thơ Chơi Xuân Của Phan Bội Châu
Bài làm
Nhắc đến Phan Bội Châu là nhắc đến một người dân yêu nước, một nhà cách mạng dũng cảm, một nghệ sĩ đa tài. Thơ văn của ông chứa chan lòng yêu nước mãnh liệt, tinh thần quật cường và lòng căm thù giặc sâu sắc. Đã từng có một nhà phê bình văn học nhận xét: “Con người viết văn, con người làm thơ trong Phan Bội Châu nhất trí với con người chính trị. Ngòi bút Phan Bội Châu sáng ngời chủ nghĩa yêu nước, lý tưởng anh hùng”. Bài thơ “Chơi xuân” cũng là một trong số những tác phẩm tiêu biểu minh chứng cho hồn thơ Phan Bội Châu.
“Quân bất kiến Nam, Xuân tự cổ đa danh sĩ
Đã chơi xuân đừng quản nghĩ chi chi
Khi ngâm nga xáo lộn cổ kim đi
Tùa tám cõi ném về trong một túi”.
Mở đầu bài thơ tác giả khẳng định rằng từ xưa đến nay, nước ta là một đất nước anh hung, thời nào cũng sinh ra những con người hào kiệt, có khí thế hiên ngang. Đây vừa là lời khẳng định, vừa là thái độ tự hào về lịch sử non sông và con người dân tộc mình. Những người con anh hùng ấy, họ có khí chất ngang tang của nam nhi đại trượng phu, không quản ngại bất cứ điều gì cả. Xét về lịch sử nước ta bấy giờ đang bị bọn giặc đô hộ, áp bức. Đâu đâu cũng là sự bạo hành chèn ép, bóc lột và ngược đãi dân tộc ta.
Khi mùa xuân đến, tràn ngập là sắc hoa và nhựa sống căng tràn; lẽ ra đây phải là thời khắc nhân dân được hưởng an vui đoàn tụ. Nhưng thực tế khổ cực lầm than đang đè nén lên đôi vai dân tộc ta từng ngày từng giờ. Và với những người danh sĩ đương thời, họ yêu xuân yêu nước, họ hoà mình vào xuân chẳng ngại điều gì cả. Cũng giống như trước lũ giặc gian ác, họ chẳng sợ sệt nao núng, sẵn sàng tiến lên chiến đấu đến giây phút cuối cùng. Từng câu thơ như lời hát ngâm nga của nhà thơ,làm xáo trộn mọi thứ, đảo lôn cổ kim và xoay chuyển tất cả. Rằng chỉ cần sự quyết tâm tột độ thì những người danh sĩ anh hung sẽ đạt được mục tiêu trong cuộc chiến đấu với quân thù.
“Nước non Hồng Lạc còn đây mãi
Mặt mũi anh hùng há chịu ri
Giang sơn còn tô vẽ mặt nam nhi
Sinh thời thế phải xoay nên thời thế”.
Đất nước ta từ khi khai thiên lập địa cho đến lúc này luôn trường tồn vững vàng, luôn sừng sững hiên ngang. Dù bao khó khăn vất vả tìm đến, bao bè lũ xâm lăng thì những người con dân đất Việt vẫn đứng lên bảo vệ nước nhà. Mảnh đất Lạc Hồng muôn đời vẫn hát vang bài ca về niềm tự hào và ý chí quyết chiến quyết thắng mọi kẻ thù hung tàn, đây cũng chính là ngon lửa rực cháy trong tim mỗi nam nhi anh hùng dân tộc. Là một người trai của đất nước, manh trên mình gánh nặng non sông thì làm sao có thể yên lòng khi lúc này đất nước rơi vào tay giặc? Nhà thơ đã bày tỏ quan điểm của mình bằng một câu hỏi mang ý nghĩa khẳng định dứt khoát: “Mặt mũi anh hùng há chịu ri?”. Đây là câu hỏi nhưng lại mang ý nghĩa khẳng định, rằng đã là anh hùng dân tộc, bất cứ ai cũng không thể ngồi yên nhìn đất nước rơi vào cảnh lầm than, nhân dân trở thành nô lệ bần hàn. Và một khi đã quyết không để điều đó tiếp diễn thì đương nhiên họ phải hành động, phải đứng lên để bảo vệ đất nước non sông. Nước mất thì nhà tan, muốn ấm êm thì đất nước phải hoà bình no đủ; hiểu được điều đó nên Phan Bội Châu và những đấng nam nhi đã vùng lên đấu tranh với một tinh thần mạnh mẽ kiên cường. Đất nước là bộ mặt của những anh hùng, và chính những anh hùng là nhân tố chính để tạo dựng đất nước. Bảo vệ đất nước là bảo vệ chính gia đình làng xóm, bảo vệ những người thân yêu và chính bản thân mình. Đồng thời tên tuổi của họ sẽ được ngàn năm ghi nhớ, lưu tiếng thơm muôn kiếp.
Không ai có thể chọn cho mình thời điểm sinh ra, nhưng ai cũng có quyền lựa chọn cách sống, cách hành động như thế nào để không phải hổ thẹn với non sông. Đã sinh ra trong thế thời loạn lạc, lầm than thì trách nhiệm và nhiệm vụ của họ là đấu tranh và đòi lại chủ quyền dân tộc. “Xoay nên thời thế” là thái độ khéo léo, cương quyết không chịu khuất phục, nhún nhường. Đây là ý chí kiên cường không thể cam chịu, là lời động viên con người phải biết vượt qua hoàn cảnh để thay đổi toàn bộ cục diện đất nước. Có thể thấy rằng đất nước Việt Nam, con người Việt Nam có quyền tự hào về bề dày lịch sử dựng nước và giữ nước oai hùng vẻ vang. Chính vì lẽ đó mà ai sinh ra trên mảnh đất thân thương này cũng đều có một tình yêu đất nước thiết tha, cháy bỏng. Trong những năm tháng đó, đất nước Việt Nam chìm đắm trong bể thảm mênh mông, gót giầy bọn thực dân Pháp đã giầy xéo lên từng tấc đất, người dân Việt Nam mang nặng nỗi đau mất nước. Với Phan Bội Châu cũng vậy, sinh ra trong hoàn cảnh bẽ bàng đó, ông đã sớm trở thành nhà yêu nước, nhà cách mạng kiên cường của dân tộc ta.
Những câu thơ tiếp theo ông viết:
“Phùng xuân hội, may ra ừ cũng dễ
Nắm địa cầu vừa một tí con con
Đạp toang hai cánh càn khôn
Đem xuân vẽ lại trong non nước nhà”
Có nhà nghiên cứu văn học đã nhận xét về văn chương của Phan Bội Châu rằng:”Cái quý nhất trong sáng tác của Phan Bội Châu là nhiệt tình yêu nước vô bờ bến”. Thật vậy, điều đó được thể hiện rõ nét trong 4 câu thơ vừa mạnh mẽ vừa đầy ắp tinh thần. Ông cho rằng mùa xuân mới thực sự là xuân khi đất nước rộn rã tiếng cười, tiếng nói của niềm vui sướng hoà bình, tự do. Khi hoàn thành thắng lợi sự nghiệp lớn lao thì mùa xuân tươi đẹp lại càng rực rỡ hơn. Nhà thơ cảm tưởng rằng toàn bộ địa cầu to lớn ngoài kia, cũng chỉ nắm vừa đủ trong long bàn tay mà thôi. Câu thơ mang âm hưởng sảng khoái, hào sảng và mạnh mẽ vô cùng. Nhà thơ còn muốn niềm vui lan toả khắp trăm miền, mang khí xuân trao tới muôn người nên mới muốn “Đạp toang hai cánh càn khôn” để mang niềm vui chiến thắng tô vẽ lên nét đẹp của mùa xuân nước nhà.
“Hai vai gánh vác sơn hà
Đã chơi chơi nốt, ố chà chà xuân”.
Trên đôi vai nam nhi là trọng trách non sông giao phó, là nghĩa vụ bảo vệ chủ quyền dân tộc. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là niềm tự hào mà mỗi người dân con cháu Lạc Hồng phải luôn ghi khắc trong lòng. “Chơi xuân” nhưng cũng chính là gánhs vác non sông, là việc to lớn quan trọng vô cùng.
Tóm lại, qua bài thơ “Chơi xuân”, tác giả PBC đã cho chúng ta một cái nhìn mới về cuộc chơi xuân khác biệt. Chúng ta tự hào về một PBC giàu lòng yêu nước, tài giỏi và mạnh mẽ, hùng cường.
