Trong tất cả các ngày lễ Tết, Tết nguyên đán được coi là ngày Tết quan trọng và đặc biệt nhất của người dân Việt Nam. Dù ngày Tết có bận rộn, có nhiều thứ để lo toan đến đâu thì người Việt cứ mỗi hàng năm đều mong Tết đến. Trải qua hàng ngàn năm, cuộc sống đã có bao điều biến đổi, những phong tục, tập quán cũng đổi thay quá nhiều nhưng những phong tục đón Tết truyền thống của người Việt vẫn được lưu giữ không hề biến mất. Từ việc tiễn ông Công, ông táo về trời; gói bánh chưng, bánh tét hay trồng cây nêu trước nhà ngày Tết. Theo quan niệm của người Việt thì cây nêu là loại cây thiêng, có tác dụng xua đuổi tà ma, để bảo vệ ngôi nhà vào đêm giao thừa- khoảnh khắc mà địa phủ và trần gian hòa làm một. Trong chương trình ngữ văn lớp 9, chúng ta sẽ bắt gặp đề bài thuyết minh về cây nêu. Ở đề bài này, các bạn cần đảm bảo được các ý như nguồn gốc, đặc điểm và công dụng. Sau đây là hai bài văn mẫu như những hướng dẫn để các bạn có thể tham khảo. Chúc các bạn thành công!
BÀI VĂN MẪU SỐ 1 THUYẾT MINH VỀ CÂY NÊU
Tết trong lòng mỗi người dân Việt Nam luôn là khoảng thời gian đầm ấm, thiêng liêng nhất không chỉ vì Tết không chỉ là giây phút ta được đoàn viên quây quần cùng gia đình, người thân mà còn bởi chỉ có Tết ta mới được thưởng thức những thứ quà, những món đồ giản dị mang nét đẹp truyền thống của dân tộc. Đó là màu xanh tươi của lá dong màu trắng tinh của hạt gạo nếp, thịt mỡ, sắc vàng nhạt của lá giang, mùi thơm giêng của hành hòa quyện cùng đỗ vàng trong âm thanh rộn ràng của tiếng pháo. Góp phần tạo nên không khí nhộn nhịp thiêng liêng mỗi độ tết đến xuân về không thể không kể đến hình ảnh của cây nêu–một loại cây chuyên dùng làm đồ trang trí vào những ngày đầu tiên của năm mới, đặc trưng cho một năm mới tốt lành, mang vẻ đẹp của văn hóa truyền thống con người Việt Nam từ ngàn đời nay.
Cây nêu xuất hiện trong ngày tết bắt nguồn từ câu truyện cổ tích dân gian. Xưa kia khi ruộng đất thuộc quyền sở hữu của loài quỷ, con người chỉ như những kẻ làm thuê, bị quỷ đày đọa, bóc lột. Quỷ cướp hết của người từ nông sản, lương thực, thực phẩm và cả ruộng đất. Thương người lam lũ, mà phải chịu kiếp con sâu cái kiến, Phật phổ độ phất áo cà sa treo lên ngọn cây nêu nói rằng: Bóng áo cà sa phủ đến đâu thì đó là đất của người. Quỷ ngu dốt nghi cái áo cà sa nhỏ như thế thì chẳng che được là bao nhiêu nên đồng tình với lời nói của Phật. Thế rồi bóng áo cà sa lớn dần, phủ mãi phủ mãi che cho hết đất liền, đuổi quỷ ra tận biển khơi. Từ đó con người liền có ruộng đất được sống hạnh phúc và hưởng thụ những gì do bàn tay chân chính tạo ra. Cũng chính bởi thế mà mỗi năm, cây nêu lại xuất hiện để xua đuổi, cảnh báo loài quỷ dữ tham lam và bảo vệ bình an cho con người.
Bề ngoài cây có hình dạng giống cây tre. Cây cao khoảng từ 4 đến 6m thuôn nhỏ dần về phía ngọn. Lá nêu dài và nhỏ hơn lá tre. Cây nêu bình thường có màu xanh thẫm. Dùng trong trang trí ngày tết, người ta thường chọn những cây dài, chắc, khỏe và có màu nâu nhạt
Nêu thường được treo trước cửa nhà, ngọn nêu hướng thẳng ra cửa để đón tài lộc may mắn. Trang trí nêu cũng hết sức đơn giản. Ta có thể kết hợp cùng đèn nháy rực rỡ sắc màu để tạo sự sinh động cho cây nêu. Bên cạnh đó với mỗi một ngọn nêu đã được uốn cong, người ta thường treo một chiếc đèn lồng nho nhỏ màu đỏ, một bầu rượu nếp bện rơm, hay một con cá chép giấy. Có đôi khi là một chiếc chuông gió cùng dòng câu đối thắm tươi.
Cách trang trí mộc mạc, không chút cầu kì tạo cảm giác nhẹ nhàng, bình dị, đem đến sự thanh thản may mắn, tươi vui cho con người vào những ngày đầu năm mới.
Cây nêu nhỏ nhưng lại có ý nghĩa vô cùng to lớn. Nó không chỉ là hình ảnh biểu trưng cho ngày tết, mang ý nghĩa xua đuổi tà ma, đón nhận những điều tốt lành đến với gia chủ mà còn nhắc nhở, thức tỉnh con người nhớ về truyền thống cội nguồn.
Cây nêu không chỉ mang ý nghĩa với những người con đất Việt mà đối với những con người sinh sống học tập và làm việc tại nơi đất khách quê người khi nhìn thấy hình ảnh cây nêu thì sẽ nhớ về cội nguồn, nhớ về những ngày thơ ấu trẻ con tụm năm tụm bảy rủ nhau đi chặt nêu. Hình ảnh cây nêu như một phần nhỏ trong tim mỗi người, là khoảng thời gian tuổi thơ ấu tuyệt đẹp. Chính vì vậy chúng ta cần phải bảo vệ một phần kí ức tuổi thơ ấy, khiến nó trở nên được nhiều người ưa chuộng thay vì bị lãng quên.
Thế nhưng ngày nay xã hội ngày một phát triển, khi người ta dần quen với thứ đồ bắt mắt, xa xỉ cao quý thì cây nêu ngày một vắng bóng. Điều này sẽ làm mất đi một nét đẹp vốn có trong ngày Tết–một hình ảnh vốn rất quen thuộc với người dân Việt Nam.
Hi vọng rằng dù cho thời gian có chảy trôi theo năm tháng thì vẫn mãi vẹn nguyên hình ảnh cây nêu giản dị quen thuộc để Tết của mọi người mọi nhà đều đầy đủ, đầm ấm, vui vẻ, sum vầy.
BÀI VĂN MẪU SỐ 2 THUYẾT MINH VỀ CÂY NÊU NGÀY TẾT
- “Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ
- Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh
Nhắc đến Tết Nguyên Đán thì không thể không nhắc đến hình ảnh bánh chưng xanh, câu đối đỏ, thịt mỡ, dưa hành,…Và quan trọng không kém đó chính là hình ảnh cây nêu ngày Tết.
Cây nêu là một thân cây được người dân Việt Nam nói chung, bao gồm cả một số dân tộc thiểu số và người Kinh, đem trồng trước sân nhà mỗi dịp tết Nguyên Đán, trên ngọn cây đeo một vòng tròn nhỏ và treo nhiều vật dụng có tính chất biểu tượng tùy theo địa phương, phong tục, dân tộc. Cây nêu được dựng với mục đích ban đầu, theo truyền thuyết, nhằm ngăn ngừa không cho qury từ biển Đông vào đất liền và bén mảng đến nơi người cư ngụ. Tuy nhiên, theo thời gian, theo địa phương, theo dân tộc và tập quán của cộng đồng, ý nghĩa của việc trồng cây nêu ngày Tết đã trải rộng hơn. Như vậy, trong truyền thuyết, cổ tích dân gian Việt Nam đã lý giải tại sao ngày tết phải cắm nêu, phải treo cành trúc trước nhà và sự lý giải đó không đi ngoài triết thuyết Phật giáo và Lão giáo. Cây nêu trở thành biểu tượng của sự đấu tranh giữa thiện và ác, giữa thiên thần và quỷ dữ nhằm bảo vệ cuộc sống bình yên cho con người. Ngày tết thần linh về trời, tất nhiên con người cần có những “bảo bối” của thần nhằm đề phòng cảnh giác, chống lại sự xâm nhập của ác quỷ lúc con người vui chơi.
Cây nêu có nhiều loại được làm từ những vật liệu khác nhau tùy thuộc vào phong tục của mỗi vùng miền. Có nơi cây nêu được làm bằng một cây tre tỉa sạch cành và lá ở dưới chỉ để mỗi phần ngọn, trên ngọn tre đeo một vòng tròn nhỏ, có thể buộc vào vòng tròn đó nhiều thứ khác nhau như vàng mã, lá dứa, cành đa,…Ở một số nơi, cây nêu chỉ làm một thân cây tre vút lên trời, trên thân cây tre có giấy màu và trên từng đốt tre có tua để trang trí. Nhưng cũng có nơi họ thay thế cây tre bằng cây mai-một loại cùng họ với tre và cây mai này cũng được trang trí tương tự để trở thành cây nêu trong ngày tết.
Cây nêu mang ý nghĩa tượng trưng to lớn cho mỗi gia đình trong ngày tết, thường thì cây nêu là một vật biểu trưng để xua đuổi ma quỷ, mang lại cả năm may mắn, mỗi người sẽ được đón nhận những điều tốt đẹp nhất từ gia đình của mình. Ở Việt Nam, đây được coi như một phong tục không thể thiếu trong mỗi gia đình, đây là một biểu tượng, một linh hồn sống để thờ phụng và trang trí trong gia đình mỗi người. Phong tục thờ cây nêu ngày tết có phổ biến ở rất nhiều dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam, từ người Kinh, người Mường, người Tày,.. Do tốc độc phát triển kinh tế ngày càng nhanh, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng nên người dân đã thay cây nêu bằng một loại cây dễ tìm, bán phổ biến hơn tre chính là mía. Có lẽ hình dạng cây mía tương đối giống tre nên người ta chọn nó để thay thế. Tuy vậy, người ta vẫn gọi nó bằng một cái tên quen thuộc đó là cây nêu. Ngày nay cây nêu ngày tết vừa mang ý nghĩa xua đuổi ma quỷ vừa để làm phong phú thêm cho sắc màu ngày tết. Hình ảnh hai cây nêu bên ban thờ dường như làm cho ngôi nhà trở nên đầy đủ hơn, ấm áp hơn, mang nét đẹp tâm linh thiêng liêng cao quý, phù hợp với phong tục truyền thống của dân tộc. Thờ cây nêu ngày tết không chỉ là một thói quen lâu đời mà trở thanh một nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam. Nét đẹp này góp phần lam cho bản sắc dân tộc thên phong phú, độc đáo.
Cây nêu luôn mang ý nghĩa biểu trưng cho tinh thần con người, với những biểu hiện đẹp nhất, linh thiêng nhất, cao quý và đẹp đẽ nhất. Nó luôn tồn tại trong tâm hồn mỗi con người Việt Nam.
Nguồn Vietvanhoctro.com
